Onwijs onder het huidige onderwijs – Voor de opleiding tot docent Nederlands aan de Hogeschool Windesheim is één van de opdrachten een manifest te schrijven met daarin de visie verwerkt van de student op het Nederlandse onderwijs. Die van mij heet: ‘Terug naar de basis van het onderwijs’.
Uit eigen ervaring en observatie opgetekend. Als leerling, als student, als vader en als meester. Op basis-, middelbare-, mbo-en hbo-scholen. In de klaslokalen waar het vermogen van de kinderen, de jongvolwassenen en ook de onderwijzers hersteld moet worden. Geschrokken dat kinderen, jongeren, studenten en jongvolwassenen niet meer gewoon leesbaar kunnen schrijven, soms – maar te vaak – het alfabet niet kennen. En ook zelfs volwassenen simpelweg technisch analfabeet blijken te zijn.
Ergens schieten we duidelijk te kort.
Ons onderwijs en onze maatschappij waarin de kunst van het kunnen vervelen en te mogen dagdromen, het experimenteren en fouten mogen maken – naar mijn mening – weer aangeleerd moeten worden. Waar het gebruik van de telefoon, de afhankelijkheid van algoritmen en het vergelijken met kunstmatige gekopieerde en geïnterpreteerde afgeleerd moet worden.
Waar het leren, ervaren, zelf proberen weer tot zelf nadenken geleid moet worden. Waar een vinger omhoog, en niet het duimpje omhoog tot reacties in het brein moet zijn en de ware glimlach het teken van het bereiken van de lat en hoger, van het kind dat aan het ijken, verkennen en verrijken is. Naar een lokaal waar het overspoelde kinderbrein en overvraging van het volwassen brein tot rust mag, kan en zal komen.
Waar leraren zich niet verliezen in voorgeschreven methodes, niet nog meer lawines aan vernieuwingen, her-, ver- re- en de-organisaties en diverse administraties. Waar nieuwe leraren niet afgebrand worden. Waar ervaren leraren niet lamgeslagen zijn. Waar het missen van een kabeltje niet tot het missen van de verbinding leidt. Waarin de maatschappelijke en bureaucratische uitdagingen de leraar niet tot waanzin drijft.
Maar naar daar waar, de leraar als herder samen met zijn kudde mogen meanderen door de pieken en dalen van de wijsheid die er al was en nog steeds te vergaren is. Terug naar de menselijke maat. Dat moet weer het klaslokaal van ‘goedemorgen allemaal’ zijn.
Koffie.
Onderwijs manifest: Terug naar de basis van onderwijs
Terug naar de basis
want het gaat te snel!
Terug naar de basis van de kennisoverdracht
want de informatie vervliegt te snel
Voordat het digibord het doet,
de software klaar is,
de wifi-verbinding weer aan is,
gaat de schoolbel al weer, awel …
Weg van de kabelbreuk,
terug naar het kunnen lesgeven.
Waar een gebroken schoolkrijtje
weer gewoon twee kleine schoolkrijtjes zijn,
bij wijze van spreken.
Weg van de mislukte les
omdat er iets het niet deed
Terug naar de lessen waar iets spontaans
de kapstok is voor wat overdracht van kennis heet.
Terug naar de basis
in het plezier hebben in het leren
door te schrijven, zien, denken,
vergissen, opnieuw proberen en te blijven leren.
Terug naar de basis,
om weer te leren:
hoe goed te lezen
hoe goed te schrijven
hoe goed te rekenen
hoe goed te begrijpen.
Waar je op fouten mag wijzen
om van het proberen te gedijen.
Terug naar de basis van het leren
voor onze jeugd, met wijsheid,
zodat ze volop kunnen floreren
Terug naar de basis
naar het begin
en de essentie
van het leren.
De wereld mag dan nog zo snel veranderen
het kind moet zich staande houden
met hetzelfde leren rekenen, lezen en schrijven, pogend het leven te begrijpen.
Om zo elke keer weer de nieuwe technieken
te leren en elk gevaar te kunnen weren.
Weg van de drukte, het afleiden,
het swipen, kunstmatige,
weg van de drukte!
En terug naar het menselijke creëren.
Terug naar de rust van een goede start
Terug naar de rust van het kunnen,
weten en kennen.
Terug naar de rust van vaardig voorwaarts.
Terug naar talig onderwijs,
waar we op kunnen rekenen.
Goed leren communiceren en
samen duurzaam te leven.
Waarin het universele recht op goed onderwijs
universeel weer wordt ervaren
als een voorrecht, en geen
voor consumptie gegeven feit.
Recht wat gegeven is,
maar door onze eigen onkunde en onverschilligheid
onze kinderen ook kunnen afnemen
Rekening houdend met alle mits en maren
maar wel voortvarend de jeugd klaarmaken
voor de komende kansen
maar vooral ook,
voor de komende
gevaren.
Auke VanderHoek
Comments